Türkiye’de işsizlik sorunu, kadınlar söz konusu olduğunda daha derin, daha yapısal ve çok boyutlu bir hal alıyor. Kadınlar sadece iş bulmakta zorlanmıyor; aynı zamanda geleneksel roller, eğitim eksikliği, bakım yükümlülükleri ve toplumsal önyargılar gibi nedenlerle iş gücü piyasasına katılmakta da engellerle karşılaşıyor. Neyse ki son yıllarda, bu tablonun değişmesi adına umut verici adımlar atılıyor. Kadınlara yönelik yeni istihdam ve destek programları, hem bireysel güçlenme hem de toplumsal kalkınma açısından çok değerli.
Kadın İşsizliği Neden Daha Yüksek?
Kadın işsizliğinin yüksek olmasının nedenlerini anlamadan çözümler üretmek mümkün değil. Türkiye’de kadınların iş gücüne katılım oranı hâlâ %35-40 bandında seyrediyor. Bu düşük oranın arkasında ise pek çok faktör var:
- Toplumsal cinsiyet rolleri: Kadınların “esas yeri evdir” algısı hâlâ yaygın.
- Çocuk ve yaşlı bakımı yükü: Kreş ve bakım hizmetlerinin yetersizliği, kadınları iş yaşamından uzaklaştırıyor.
- Eğitim eşitsizliği: Bazı bölgelerde kız çocuklarının eğitime erişimi hâlâ sınırlı.
- İş yerinde ayrımcılık: Eşit işe eşit ücret verilmemesi, terfi engelleri gibi sorunlar kadınları motivasyonsuz bırakıyor.
İşte bu sorunların çözümüne yönelik geliştirilen programlar, kadınların hem ekonomik hem de sosyal olarak güçlenmesini hedefliyor.
1. Kadın Girişimcilik Destek Programları
KOSGEB’in ve TÜBİTAK’ın sağladığı hibe destekleri, kadınların kendi işlerini kurmalarını teşvik ediyor. Mikro girişimcilik projeleri sayesinde kadınlar, evden üretim yaparak ya da küçük işletmeler kurarak ekonomik özgürlüklerine kavuşabiliyor. Özellikle e-ticaret destekli programlar son yıllarda büyük ilgi görüyor.
Örnek: “Kadın Kooperatifleri” modeliyle kırsal bölgelerde birçok kadın bir araya gelip yöresel ürün üretip pazarlıyor.
2. Kadın İstihdamını Destekleme Projeleri (KİDSP)
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile AB ortaklığıyla yürütülen bu projeler, kadınların istihdama katılımını teşvik ediyor. Ücretsiz mesleki eğitim kursları, sertifika programları ve kariyer danışmanlığı hizmetleriyle kadınlar iş piyasasına hazırlanıyor.
3. Evde Bakım ve Esnek Çalışma Modelleri
Kadınların iş hayatına dönmesinin önündeki en büyük engel olan “bakım yükü”, esnek çalışma modelleriyle aşılmaya çalışılıyor. Evden çalışma, yarı zamanlı çalışma ve uzaktan iş modelleriyle kadınların hem bakım hem çalışma sorumluluklarını dengelemeleri mümkün oluyor.
Not: Özellikle pandemi sonrası bu modellerin yaygınlaşması, kadın istihdamını artırmada önemli bir fırsat yarattı.
4. İŞKUR Kadınlara Özel Kurs ve Staj Programları
İŞKUR bünyesinde yürütülen projelerde kadınlar öncelikli hedef gruplar arasında yer alıyor. Kuaförlükten yazılıma, muhasebeden tarıma kadar pek çok alanda ücretsiz eğitimler sunuluyor. Eğitim sonrası staj imkanları ve iş bulma desteğiyle kadınların istihdama geçişi hızlanıyor.
5. Kreş Desteği ve Çocuk Bakımı Yardımları
Kadınların iş gücüne katılımı için en büyük desteklerden biri de çocuk bakım hizmetlerinin yaygınlaştırılması. Son yıllarda hayata geçirilen bazı projelerle çalışan annelere kreş yardımı veya bakım desteği sağlanıyor. Bu destekler sayesinde anneler gönül rahatlığıyla çalışabiliyor.
6. Kadın Teknoloji Girişimleri (Women in Tech)
Yazılım, yapay zeka, veri bilimi gibi alanlarda kadınlara özel kuluçka merkezleri ve mentorluk programları da artmaya başladı. “Kadın yazılımcı” ya da “teknoloji lideri” gibi kavramlar artık çok daha görünür. Bu da kadınların sadece geleneksel sektörlerde değil, yüksek teknoloji alanlarında da var olmasını sağlıyor.
Sonuç
Kadınlara yönelik işsizlikle mücadele programları, sadece bireylerin değil, tüm toplumun refahını artırıyor. Bir kadının ekonomik olarak özgürleşmesi, aynı zamanda bir çocuğun daha iyi eğitilmesi, bir ailenin daha huzurlu olması ve bir toplumun daha adil hale gelmesi demek. Devlet, sivil toplum ve özel sektör iş birliğiyle hayata geçirilen bu yeni nesil destek programları, kadınların iş hayatındaki yerini sağlamlaştırıyor. Unutulmamalı ki bir ülkenin kalkınması, kadınların üretime katılımıyla mümkündür.
News
